Uit balans

De één vlucht in fantasieën en plezier. Zegt altijd ja, maar gaat uit de weg wat er echt toe doet. Wordt onrustig. Vliegt doelloos in de rondte en put zichzelf uit.

De ander stort zich op zijn werk. Op status, carrière en bezittingen. Verhardt. Ontneemt zichzelf zuurstof, door het vurige najagen van succes. Wat is dat ook alweer, plezier?

En weer een ander wordt stug en star. Komt vast te zitten in de klei. Ziet geen mogelijkheden meer en kan alleen nog maar wachten. Waarop eigenlijk ook alweer?

Het zijn verschillende uitingen van hetzelfde probleem.
Mensen uit balans.

Ayurveda
Ayurveda is een 4000 jaar oude natuurgeneeswijze uit India. Ze beschrijft drie typen energie, die elkaar in balans houden:

• Vata (lucht)
• Pitta (vuur)
• Kapha (aarde)
  
  

Die drie energieën zitten in onze lijven en onze persoonlijkheden. In onze voeding, omgeving en activiteiten. In alles eigenlijk. En we hebben allemaal een natuurlijke voorkeur. Een hoofdtype. Zo ben ik very Vata.

Vata
Vata is verbonden met lucht. Fyziek gezien licht, koel, droog en bewegelijk. Als Vata heb je een licht en slank postuur, heb je het vaak koud, een droge huid en droog haar, lichte botten en krakende gewrichten. Een onregelmatige spijsvertering en slaappatroon en een gevoelig zenuwstelsel. 

En wat van binnen zit, komt tot uiting. Een Vata mens beweegt zich als de wind door het leven. Flexibel, levendig, spraakzaam, enthousiast, vindingrijk, creatief. Energie komt met (wind)vlagen, met pieken en dalen. Breezy. Airy. Raken mijn voeten de grond eigenlijk wel als ik loop?

Pitta
Nu hebben we een maatschappij die het type Vuur idealiseert. Pitta! Dat kan ik goed begrijpen, want Pitta is zo sterk. Serieus, daadkrachtig en doelbewust. Focus, competitie, moed en uithoudingsvermogen. Pitta's zijn spicy. Intense persoonlijkheden met af en toe een woedeaanval. Want al die hitte moet toch ergens naartoe? Ze hebben scherpe gelaatstrekken en zijn atletisch gebouwd. Ze hebben sterke systemen om al die activiteit en focus aan te kunnen.

En dat we een samenleving hebben die nogal Pitta is, is voor de airy Vata’s een uitdaging. Omdat Vata’s zo ontvankelijk en enthousiast zijn, laten ze zich makkelijk opzwepen door Pitta-energie. Maar ze zijn hier niet voor gebouwd. Door al die extra activiteit en hitte, drogen ze uit. Putten ze zichzelf uit.

Vata disbalans
Als je een Vata/Pitta-disbalans hebt, word je warrig. Kan je moeilijk besluiten nemen. Je concentratie is weg, je weet niet meer wat je wilt en waar je grenzen liggen. Je bent disconnected van je onderbuikgevoel en zit te veel in je hoofd. Je kan 100 ideeën per minuut hebben, maar je besluitvaardigheid is kapot.

Fysiek voelt het onrustig. Licht, trillerig, on edge. Je benen zijn moe maar je zenuwen staan op scherp en houden je continu in beweging. Tired but wired. Rusteloos en kortademig. Je wilt alles sneller doen dan je lijf aan kan. Beperkend rot ding - ga je denken. Een Vata uit balans is een kip zonder kop.

Is dit herkenbaar? Maak je geen zorgen; er bestaat een remedie. Kapha-energie!

Kapha
Want Kapha is aarde. Grond. Traag, zwaar en langzaam. Q was heel verontwaardigd toen ik hem uitlegde dat hij Kapha was: noem jij mij dik en sloom?! 

Neeee! Kapha is vooral relaxed. In het nu. Niet gauw uit balans te brengen. Kapha's hebben bijna een soort godinnen energie. Zoals Nigella Lawson! Sensueel. Ze kunnen zo goed genieten van hun zintuigen. Van het moment. Ze zijn rustig, zorgzaam, betrouwbaar, liefdevol, stabiel en zo verbonden met de natuur. Oké, ze hebben wat moeite met verandering en ja ze zijn een tikkeltje stug - maar zo hebben alle drie de types wat. En Kapha energie houdt een Vata in check. Echt, Kapha is een Vata’s best friend.

Terug in balans
Het is flauw dat datgene waar we van nature niet echt aan denken, vaak juist precies is wat we nodig hebben. Zo houd ik helemaal niet zo van rust, structuur en regelmaat, maar het houdt me gezond. En zo willen aardende Kapha's niets liever dan rust, maar voor hen is het belangrijk om actief te blijven; om de boel in beweging te houden (all things Pitta!). En zo wil vurige Pitta het liefst altijd gefocust door blijven gaan, maar voor hen is het juist weer zo belangrijk om te blijven spelen, te fantaseren, te reflecteren (breezy Vata!).

Om mijn onregelmatige Vata-lijf gezond te houden, heb ik dus Kapha energie nodig. Kernwoorden zijn aarden, langzaam, rust en regelmaat, natuur, warmte, zwaarte en vocht. Dat betekent: de hele dag slokjes kruidenthee. Regelmatig een buikmassage met warme olie of een warm bad. Een rustige boswandeling en dan met een kruik op de bank uitrusten. Yoga, Chi Gong of langzaam dansen op lage muziektonen. Mijn energie naar mijn voeten sturen. Hup, naar beneden! Mezelf zo zwaar en gegrond mogelijk maken. Vertragen. Zodat ik stevig hier blijf staan en niet wegwaai.

En jij? Naar welke energie neig jij? Hoe voelt het als je uit balans bent? En wat heb jij nodig om terug in balans te komen? Heb jij ook van die dingen waar je nooit zin in hebt, en als je het dan toch doet, dat je gaat van: oh, wat fijn dit eigenlijk!

Om af te sluiten, mijn 3 favoriete go-to's als ik in een Vata-overdrive zit.

1. Hot and steamy baths
Vorig jaar moest ik plotseling een bad hebben. Makes total sense nu ik deze theorie ken! Ik bestelde een tubbie - een klein zitbadje dat precies in mijn douchecabine past. Ik gooi er bitterzout in (voeding voor je spieren en immuunsysteem!), een paar eetlepels kokosolie voor die droge huid (pas op, glibberig!) en etherische olie en kruiden (geuren uit de natuur!). Kopje thee erbij. Maskertje. Hmmmm.

2. Godinnen-energie
Als ik me opgejaagd voel en duizend dingen tegelijk wil doen, stel ik me voor dat ik een koningin ben. Of een Godin. Want die hebben echt geen haast hoor. De wereld wacht maar. Ik beweeg me zo langzaam mogelijk, rechtop en met trots. Ik probeer iedere beweging heel bewust te maken en te voelen. In mijn lijf te blijven.

3. Eten

Ik geloof dat Vata's wat lomp met calorieën en energie omgaan en dat we er daarom wat meer van nodig hebben. Je hebt echt niet gigantische maaltijden nodig, maar ik merk dat ik elke 2 à 3 uur wel iets moet eten. En geen maaltijden overslaan (HANGRY!), want regelmaat is key. Je voedt je systeem vooral met eten dat heel Kapha aanvoelt (dikke soepen, pappen, purees en stoofschotels, oliën en vet). Je kan eindeloos googlen naar ingrediënten, maar in het tekeningetje hiernaast de hoofdregels. En trouwens, je tijd nemen en heel erg genieten van je eten is ook al behoorlijk Kapha!